टॉपर (Toppr) एडटेक | How to start an edtech company

टॉपर (Toppr) हे भारतातील एक प्रमुख एडटेक प्लॅटफॉर्म आहे, जे 5वी ते 12वी इयत्तेतील विद्यार्थ्यांसाठी शिक्षण प्रणालीत आमूलाग्र बदल घडवून आणत आहे. 2013 साली झिशान हयात आणि हेमंत गोटेटी यांनी सुरू केलेल्या टॉपरने सुरुवातीला स्पर्धात्मक परीक्षांच्या तयारीवर लक्ष केंद्रित केले होते. परंतु, कालांतराने त्यांनी संपूर्ण शालेय शिक्षणानंतरच्या अभ्यासाचा समावेश करून आपली सेवा विस्तारित केली. टॉपरच्या शिक्षण पद्धतीत वैयक्तिक लेक्चर, सराव साहित्य, चाचण्या, आणि शंका निराकरण सत्रांचा समावेश आहे. 20 लाखांपेक्षा अधिक शिक्षण सामग्री आणि 30 लाखांहून अधिक चाचण्या घेतलेल्या टॉपरचे उद्दिष्ट म्हणजे प्रत्येक विद्यार्थ्यासाठी शिक्षण सुलभ आणि प्रभावी बनवणे. टॉपरचा अनुकूली शिक्षण दृष्टिकोन प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या अद्वितीय गरजांना पूर्ण करतो, ज्यामुळे शिक्षण अधिक आकर्षक आणि उत्पादक बनते. टॉपरचे मिशन म्हणजे प्रत्येक मुलासाठी वैयक्तिकृत शिक्षण उपलब्ध करून देणे आणि प्रगत तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने विद्यार्थ्यांना त्यांच्या पूर्ण क्षमतेला पोहोचण्यास मदत करणे.

१ .टॉपर चा सुरवातीचा काळ

टॉपर (Toppr) हे एक भारतीय एडटेक कंपनी आहे, ज्याची स्थापना २०१३ मध्ये झिशान हयात आणि हेमंत गोटेटी यांनी केली. त्यांनी भारतीय शैक्षणिक प्रणालीत सुधारणा करण्याचे उद्दिष्ट ठरले आणि विद्यार्थ्यांना स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी उत्तम तयारी देण्याचे ठरवले.

झिशान हयात

झिशान हयात हे एक भारतीय उद्यमी आहे. त्यांचे शैक्षणिक अनुभव भारतीय प्रौढ शिक्षण संस्थानातून(आयआयटी ) झाले. त्यांनी भारतातील एक प्रमुख एडटेक कंपनी बायजूस मध्ये पण काम केला आहे . त्यांनी चौपाटी बाजार नावाच्या एका फोन-कॉमर्स स्टार्टअपने २००८ मध्ये सुरुवात केली होती. चौपाटी बाजार ने २०१० मध्ये भारतातील सर्वात मोठ्या विपणन समूहाने विकत घेतले.

हेमंत गोटेटी

हेमंत गोटेटी हे एक भारतीय उद्यमी आहे. त्यांनी भारतीय प्रौढ शिक्षण संस्थानातून (आयआयटी ) शिक्षण घेतलेले आहे.

सुरुवातीचे उद्दिष्टे आणि कार्य

टॉपरच्या सुरुवातीला झिशान आणि हेमंत यांनी विद्यार्थ्यांना विविध विषयांमध्ये सखोल ज्ञान देण्यासाठी इंटरॅक्टिव व्हिडिओ लेक्चर, लाइव्ह क्लासेस, आणि टेस्ट सिरीज यासारख्या सेवा प्रदान केल्या. त्यांनी विद्यार्थ्यांच्या शंकांचे निराकरण करण्यासाठी तज्ञ शिक्षकांची मदत दिली. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या स्वाधीनतेनुसार अभ्यास करण्याची सुविधा देण्यासाठी टॉपरने एक सुलभ आणि वापरण्यास सोपी app आणि वेबसाइट तयार केली.

टॉपरच्या सुरुवातीच्या काळात तंत्रज्ञानाच्या योग्य वापरामुळे आणि शिक्षणातील गुणवत्ता सुधारल्यामुळे विद्यार्थ्यांनी आणि पालकांनी याला सकारात्मक प्रतिसाद दिला. त्यामुळे टॉपरचा विकास आणि विस्तार हळूहळू वाढत गेला आणि तो आजच्या काळात एक प्रमुख एडटेक प्लॅटफॉर्म म्हणून ओळखला जातो.

२ .टॉपर (Toppr) चे व्यवसाय मॉडेल आणि धोरणे काय आहे

व्यवसाय मॉडेल

टॉपरने फ्रीमियम आणि सब्सक्रिप्शन आधारित व्यवसाय मॉडेल स्वीकारले आहे. त्यांनी विविध विषयांवरील व्हिडिओ लेक्चर्स, animation, आणि लाइव लेक्चर्स उपलब्ध केले आहेत. या सेवांचा विनामूल्य वापर करता येतो, परंतु त्यांच्या अत्यंत उत्कृष्ट सामग्री आणि व्यक्तिगत मार्गदर्शनासाठी सब्सक्रिप्शन प्लान उपलब्ध आहे.

फ्रीमियम आणि सब्सक्रिप्शन मॉडेल

फ्रीमियम (Freemium)

फ्रीमियम म्हणजे “फ्री” + “प्रिमियम” या दोन शब्दांचे मिश्रण आहे. या व्यवसाय मॉडेलमध्ये काही सेवा किंवा उत्पादनांचे प्राथमिक किंवा बेसिक वर्शन विनामूल्य दिले जाते. वापरकर्ते या विनामूल्य सेवांचा वापर करू शकतात, परंतु जास्त उपयोगिता, उत्कृष्ट वैशिष्ट्ये, किंवा अद्वितीय सेवा मिळवण्यासाठी त्यांना प्रिमियम वर्शन घेण्याची आवश्यकता असते. टॉपरसारख्या एडटेक कंपन्यांमध्ये, विद्यार्थी प्रारंभिक किंवा बेसिक कोर्सेस विनामूल्य वापरू शकतात, परंतु अधिक सखोल ज्ञान, विस्तृत सामग्री, आणि व्यक्तिगत मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी प्रिमियम सब्सक्रिप्शन घ्यावे लागते.

सब्सक्रिप्शन (Subscription)

सब्सक्रिप्शन मॉडेलमध्ये, वापरकर्ते नियमित शुल्क भरून विशिष्ट सेवा किंवा उत्पादनांचा वापर करू शकतात. हा कालावधी मासिक, त्रैमासिक, अर्धवार्षिक किंवा वार्षिक असू शकतो. सब्सक्रिप्शन घेणाऱ्यांना त्या कालावधीत अधिकाधिक सेवा वापरता येतात. टॉपरच्या बाबतीत, विद्यार्थी मासिक किंवा वार्षिक सब्सक्रिप्शन घेऊन विस्तृत शिक्षण सामग्री, लाइव लेक्चर्स, टेस्ट सिरीज, आणि व्यक्तिगत मार्गदर्शनाचा लाभ घेऊ शकतात.

टॉपरच्या संदर्भात:

• फ्रीमियम: विद्यार्थी काही बेसिक व्हिडिओ लेक्चर्स आणि सामग्री विनामूल्य पाहू शकतात.
• सब्सक्रिप्शन: विद्यार्थी मासिक किंवा वार्षिक शुल्क भरून अधिक सखोल कोर्सेस, लाइव लेक्चर्स, आणि व्यक्तिगत मार्गदर्शन मिळवू शकतात.

या मॉडेलमुळे वापरकर्त्यांना त्यांच्या गरजेनुसार आणि आर्थिक परिस्थितीनुसार सेवा निवडण्याची स्वतंत्रता मिळते.

धोरणे

1. शिकायला आवाज देणे: टॉपर विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक गरजांचा ध्यानात ठेवते. त्यांनी विविध शैक्षणिक बोर्ड आणि परीक्षांसाठी विशिष्ट शिक्षण सामग्री तयार केली आहे.
2. विश्वास आणि उत्कृष्टता: टॉपर विद्यार्थ्यांना उत्तम शिक्षण अनुभव देण्यासाठी त्यांच्या सेवांचा विश्वास ठेवते. त्यांनी विद्यार्थ्यांना व्यक्तिगत मार्गदर्शन देण्यासाठी विशेष योजना आविष्कार केल्या आहेत.
3. सामाजिक उत्साहाचे विकास: टॉपर विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक उत्साह वाढवण्यासाठी विविध चर्चा सारणी, चॅलेंज आणि अनुकूलित शिक्षण योजना अपेक्षित आहे.
4. अधिक उपलब्धता: टॉपर विद्यार्थ्यांना विविध शैक्षणिक बोर्ड आणि परीक्षांसाठी उत्कृष्ट शिक्षण सामग्री उपलब्ध करवते.

३ .टॉपर (Toppr) समोरील आव्हाने आणि समस्यांचे विश्लेषण

१. तांत्रिक आव्हाने

सर्व्हरची स्थिरता आणि कार्यक्षमता

टॉपरला सुरुवातीच्या काळात तांत्रिक आव्हाने होती, विशेषतः सर्व्हरची स्थिरता आणि कार्यक्षमता राखण्याचे आव्हान. मोठ्या प्रमाणात विद्यार्थी एकाच वेळी लॉग इन करत असल्यामुळे सर्व्हरवर भार वाढला आणि त्याचा परिणाम सेवांवर पडला.

सपोर्ट आणि अपग्रेड

टॉपरने सतत त्यांच्या अॅप आणि वेबसाइटला अद्यतनित ठेवण्याची आवश्यकता भासली. तंत्रज्ञानाच्या सतत बदलामुळे आणि वापरकर्त्यांच्या अपेक्षांमुळे, टॉपरला त्यांच्या प्लॅटफॉर्ममध्ये नवीन वैशिष्ट्ये आणि सुधारणा समाविष्ट कराव्या लागल्या.

२. शैक्षणिक गुणवत्ता

विविधतेचा अभाव

टॉपरला शिक्षणाच्या विविधतेत आव्हान होते. भारतीय शैक्षणिक प्रणालीमध्ये विविध बोर्ड आणि अभ्यासक्रम आहेत, आणि सर्व विषयांची आणि स्तरांची पूर्तता करणे एक मोठे आव्हान होते.

शिक्षकांची गुणवत्ता

शिक्षकांची गुणवत्ता आणि त्यांच्या शिक्षण पद्धतींमध्ये सर्वोत्कृष्टता राखणे टॉपरच्या यशस्वीततेसाठी महत्त्वाचे होते. तज्ज्ञ शिक्षकांची मदत घेणे आणि त्यांच्या प्रशिक्षणाची व्यवस्था करणे हे एक मोठे आव्हान होते.

३. आर्थिक आव्हाने

वित्तीय सहाय्य

टॉपरला सुरुवातीच्या काळात वित्तीय सहाय्य मिळवणे एक मोठे आव्हान होते. व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि त्याचे संचालन करण्यासाठी भांडवलाची आवश्यकता होती. त्यांनी विविध गुंतवणूकदार आणि वित्तीय संस्था यांच्याशी संपर्क साधून सहाय्य मिळवले.

महसूल मॉडेल

टॉपरला त्यांच्या महसूल मॉडेलचा स्पष्ट विचार करावा लागला. विद्यार्थ्यांना आकर्षित करून त्यांच्या सेवांसाठी पैसे देण्यास प्रवृत्त करणे हे आव्हानात्मक होते.

४. ग्राहक समाधान

विद्यार्थी आणि पालकांचे अपेक्षांचे व्यवस्थापन

टॉपरला विद्यार्थ्यांच्या आणि पालकांच्या अपेक्षांचे व्यवस्थापन करणे एक महत्त्वाचे आव्हान होते. त्यांना त्यांच्या सेवेच्या गुणवत्तेवर लक्ष केंद्रित करावे लागले आणि त्यांच्याशी नियमित संवाद साधावा लागला.

अभिप्राय आणि सुधारणा

ग्राहकांच्या अभिप्रायानुसार सुधारणा करणे आणि त्यांच्या शंका निराकरण करणे हे टॉपरच्या सेवांची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी आवश्यक होते. विद्यार्थ्यांच्या आणि पालकांच्या तक्रारींचे तत्काळ निराकरण करणे टॉपरसाठी महत्त्वाचे होते.

५. स्पर्धात्मक वातावरण

प्रतिस्पर्धी व्यवसाय

एडटेक क्षेत्रात अनेक प्रतिस्पर्धी व्यवसाय आहेत. टॉपरला आपल्या सेवेची गुणवत्ता राखण्यासाठी आणि बाजारात आपली ओळख प्रस्थापित करण्यासाठी सतत नवे उपक्रम घेणे आणि सुधारणा करणे आवश्यक होते.

४ .टॉपर (Toppr) आपल्या व्यवसायातून पैसे कसे कमावतो ?

टॉपर (Toppr) ने विविध मार्गांनी महसूल मिळवण्याचे व्यवसाय मॉडेल विकसित केले आहे. खालील काही मुख्य स्रोत आहेत ज्याद्वारे टॉपर पैसे कमावतो:

१. सब्सक्रिप्शन प्लान

पेड सब्सक्रिप्शन

टॉपरचे मुख्य महसूल मॉडेल सब्सक्रिप्शनवर आधारित आहे. विद्यार्थ्यांना विविध कोर्सेस, व्हिडिओ लेक्चर्स, लाइव क्लासेस, आणि टेस्ट सिरीजचा पूर्ण वापर करण्यासाठी पेड सब्सक्रिप्शन घ्यावे लागते. यामध्ये मासिक, त्रैमासिक, अर्धवार्षिक, आणि वार्षिक सब्सक्रिप्शन प्लान उपलब्ध आहेत.

२. कोर्स पॅकेजेस

वैयक्तिकृत कोर्सेस

टॉपर विविध विषयांवर आणि परीक्षांवर आधारित कोर्स पॅकेजेस विकतो. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या गरजेनुसार विशेष पॅकेजेस खरेदी करता येतात, ज्यामध्ये विशिष्ट विषयांचा सखोल अभ्यास आणि मार्गदर्शन दिले जाते.

३. परीक्षा तयारी आणि टेस्ट सिरीज

स्पर्धात्मक परीक्षांची तयारी

टॉपर विद्यार्थ्यांना JEE, NEET, आणि इतर स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी तयारी करण्यासाठी विविध पॅकेजेस पुरवतो. यात टेस्ट सिरीज, प्रश्नपत्रिका, आणि सखोल मार्गदर्शन समाविष्ट आहे, ज्यासाठी विद्यार्थी पैसे भरतात.

४. Advance फीचर्स आणि टूल्स

Advance टूल्सचा वापर

टॉपरने त्यांच्या App आणि वेबसाइटमध्ये विविध अडवांस फीचर्स आणि टूल्स समाविष्ट केली आहेत, ज्याचा वापर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शिक्षणासाठी करावा लागतो. उदाहरणार्थ, वैयक्तिकृत अभ्यास योजना, विशेष शंका निराकरण सत्र, आणि प्रगती ट्रॅकिंग टूल्स.

५. करियर काउंसलिंग आणि मेंटॉरशिप

मेंटॉरशिप प्रोग्राम्स

टॉपर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शैक्षणिक आणि करियर संबंधित मार्गदर्शनासाठी विशेष मेंटॉरशिप प्रोग्राम्स पुरवतो. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या करियरच्या दिशेने योग्य मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी हे प्रोग्राम्स उपयुक्त ठरतात.

६. विज्ञापन आणि पार्टनरशिप

विज्ञापन महसूल

टॉपर त्यांच्या प्लॅटफॉर्मवर विविध शैक्षणिक उत्पादने आणि सेवांचे विज्ञापन दर्शवूनही महसूल कमावतो. विविध शैक्षणिक संस्थांसह पार्टनरशिप करून त्यांनी त्यांच्या व्यासपीठावर विज्ञापनांची व्यवस्था केली आहे.

७. कॉर्पोरेट ट्रेनिंग आणि कार्यशाळा

कॉर्पोरेट ट्रेनिंग प्रोग्राम्स

टॉपर विविध कंपन्यांसाठी कॉर्पोरेट ट्रेनिंग प्रोग्राम्स आणि कार्यशाळा आयोजित करतो. यामध्ये विविध तांत्रिक कौशल्ये आणि व्यावसायिक प्रशिक्षण दिले जाते, ज्यासाठी कंपन्या टॉपरला शुल्क भरतात.

टॉपरने त्यांच्या व्यवसाय मॉडेलमध्ये विविधता आणून आणि नवीन उपक्रमांना सुरुवात करून मोठ्या प्रमाणावर महसूल मिळवले आहे. त्यांच्या गुणवत्तेच्या शिक्षण सेवांमुळे विद्यार्थ्यांना आणि पालकांना विश्वास बसेल आणि त्यांचा व्यवसाय सतत वाढत राहील.

स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी पैसा कसा जमा करावा | How to Raise Money for your First Business – आपला बिझनेस

५ .सध्या टॉपर (Toppr) ची मार्केट मधील वॅल्यू काय आहे ?

एप्रिल 2021 पर्यंत टॉपर (Toppr) ची मार्केट वॅल्यू अंदाजे $160 मिलियन होती. जुलै 2021 मध्ये, टॉपरचे अधिग्रहण बायजू (BYJU’S) ने केले, ज्यामुळे त्यांच्या व्यवसायाच्या किंमतीत मोठा फरक पडला. अधिग्रहणानंतर टॉपरचे मूल्यांकन आणि बाजारातील स्थान आणखी वाढले आहे.

६ .टॉपरचे अधिग्रहण बायजू (BYJU’S) ने केले

टॉपर (Toppr) आणि बायजू (BYJU’S) चे विलिनीकरण

टॉपर (Toppr) आणि बायजू (BYJU’S) या दोन प्रमुख एडटेक कंपन्यांचे विलिनीकरण हे भारतीय शैक्षणिक तंत्रज्ञान क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. जुलै 2021 मध्ये बायजूने टॉपरचे अधिग्रहण केले आणि त्यामुळे दोन्ही कंपन्यांच्या शैक्षणिक सेवांचा विस्तार झाला.

विलिनीकरणाचे उद्दिष्टे

• शैक्षणिक सेवा विस्तारणे: बायजूने टॉपरचे अधिग्रहण केल्यानंतर त्यांच्या शैक्षणिक सेवांचा विस्तार केला आहे. टॉपरच्या उच्च गुणवत्तेच्या शिक्षण सामग्रीचा वापर करून विद्यार्थ्यांना अधिक उत्कृष्ट शिक्षण अनुभव मिळवून दिला आहे.
• तांत्रिक सुधारणे: टॉपरच्या तांत्रिक कौशल्याचा लाभ बायजूला मिळाल्यामुळे त्यांनी आपल्या अॅप आणि वेबसाइटमध्ये सुधारणा केली आहे.
• व्यवसाय वाढवणे: दोन्ही कंपन्यांच्या विलिनीकरणामुळे व्यवसायाच्या वाढीसाठी नवीन संधी उपलब्ध झाल्या आहेत.

विलिनीकरणाची प्रक्रिया

• संघटना एकत्रित करणे: टॉपरची टीम बायजूच्या तंत्रज्ञान आणि शिक्षण टीममध्ये एकत्रित करण्यात आली आहे. त्यामुळे दोन्ही कंपन्यांच्या तज्ञांची संयुक्त ताकद मिळाली आहे.
• वित्तीय स्थिरता: बायजूने टॉपरला आर्थिक दृष्टिकोनातून स्थिरता दिली आहे. त्यामुळे टॉपरच्या विकासासाठी आवश्यक असलेल्या वित्तीय साधनांचा वापर करता येतो.
• सेवांचा विस्तार: टॉपरच्या शिक्षण सेवा बायजूच्या माध्यमातून अधिक विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचवण्यात आल्या आहेत. त्यांनी नवीन विषय आणि कोर्सेस जोडले आहेत.

विलिनीकरणाचे फायदे

• गुणवत्तापूर्ण शिक्षण: दोन्ही कंपन्यांच्या उच्च गुणवत्तेच्या शिक्षण सामग्रीचा लाभ विद्यार्थ्यांना मिळाला आहे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांची शैक्षणिक गुणवत्ता वाढली आहे.
• तांत्रिक सुधारणा: टॉपरच्या तांत्रिक कौशल्याचा वापर बायजूच्या अॅप आणि वेबसाइटमध्ये सुधारणा करण्यासाठी करण्यात आला आहे.
• व्यवसायाची वाढ: विलिनीकरणामुळे दोन्ही कंपन्यांच्या व्यवसायाची वाढ झाली आहे. नवीन बाजारपेठ आणि ग्राहक मिळवण्यासाठी नवीन संधी उपलब्ध झाल्या आहेत.

विलिनीकरणाची आव्हाने

• संघटनेतील बदल: टॉपर आणि बायजूच्या संघटनांमध्ये एकत्रित काम करण्याच्या प्रक्रियेत काही आव्हाने आली. वेगवेगळ्या कार्यसंस्कृतींमध्ये समन्वय साधणे आवश्यक होते.
• ग्राहक व्यवस्थापन: दोन मोठ्या ग्राहक तळांचा व्यवस्थापन करणे आणि त्यांची अपेक्षा पूर्ण करणे हे एक आव्हान होते.
• तांत्रिक समन्वय: दोन्ही कंपन्यांच्या तांत्रिक प्रणालींचा एकत्रित वापर करण्यासाठी तांत्रिक समन्वय साधणे आवश्यक होते.

भविष्यकालीन योजना

• नवीन कोर्सेस: बायजू आणि टॉपरच्या माध्यमातून नवीन कोर्सेस आणि विषयांचे शिक्षण दिले जाणार आहे.
• वैश्विक विस्तार: दोन्ही कंपन्यांच्या सेवांचा जागतिक स्तरावर विस्तार करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
• तांत्रिक सुधारणा: बायजू आणि टॉपर तंत्रज्ञानाच्या नवीनतम साधनांचा वापर करून त्यांच्या सेवांची गुणवत्ता वाढवणार आहेत.

टॉपर आणि बायजूचे विलिनीकरण हे भारतीय शैक्षणिक तंत्रज्ञान क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. या विलिनीकरणामुळे दोन्ही कंपन्यांच्या सेवांचा विस्तार झाला आहे आणि विद्यार्थ्यांना गुणवत्तापूर्ण शिक्षण मिळविण्याच्या संधी उपलब्ध झाल्या आहेत. दोन्ही कंपन्यांच्या संयुक्त प्रयत्नांमुळे शैक्षणिक क्षेत्रात एक नवा आयाम निर्माण झाला आहे.

७ .Ed-tech क्षेत्रात अजून काही काम होऊ शकता का ?

होय, निश्चितच, Ed-tech (शैक्षणिक तंत्रज्ञान) क्षेत्रात अजून खूप काम होऊ शकते. अनेक संधी आणि विचार आहेत ज्यामुळे शैक्षणिक तंत्रज्ञान अधिक प्रगत आणि व्यापक होऊ शकते. खालील काही उदाहरणे आणि संधी आहेत:

१. व्यक्तिगत शिक्षण (Personalized Learning)

• AI आधारित शिक्षण: आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) चा वापर करून विद्यार्थ्यांसाठी वैयक्तिक अभ्यास योजना तयार करणे. त्यांच्या शैक्षणिक गरजांनुसार आणि क्षमतांनुसार मार्गदर्शन देणे.
• अनुकूली शिक्षण प्रणाली: विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीनुसार अभ्यासक्रम बदलणे आणि सुधारणा करणे.

२. आभासी वास्तवता (Virtual Reality) आणि संवर्धित वास्तवता (Augmented Reality)

• आभासी क्लासरूम्स: विद्यार्थ्यांना आभासी वास्तवता (VR) मध्ये शिक्षण घेता येईल. यामुळे त्यांच्या शिक्षणाचा अनुभव अधिक आकर्षक आणि यथार्थ होईल.
• संवर्धित वास्तवता (AR) अप्प्स : शिक्षण सामग्रीला अधिक इंटरॅक्टिव आणि वास्तविक बनवण्यासाठी AR चा वापर.

३. गेमिफिकेशन (Gamification)

• शिक्षणात गेमचा वापर: विद्यार्थ्यांना आकर्षित करण्यासाठी आणि शिकण्याची प्रक्रिया अधिक मजेशीर बनवण्यासाठी गेमचा वापर. उदाहरणार्थ, शैक्षणिक खेळ, क्विझ, आणि चॅलेंजेस.

४. ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सची सुधारणा

• उत्तम इंटरफेस: शिक्षण प्लॅटफॉर्म्सचा उपयोग सुलभ आणि आकर्षक बनवण्यासाठी अधिक प्रगत इंटरफेस विकसित करणे.
• मोबाइल शिक्षण: विद्यार्थ्यांना शिक्षण मिळवण्यासाठी मोबाइल-अनुकूल app आणि साधनांचा विकास करणे.

५. डेटा analytics (Data Analytics)

• प्रगती ट्रॅकिंग: विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीचा डेटा analytics द्वारे ट्रॅक करणे आणि त्यानुसार त्यांच्या अभ्यासक्रमात सुधारणा करणे.
• शिक्षणाच्या गुणवत्तेचे मूल्यांकन: विद्यार्थ्यांच्या परिणामांवर आधारित शिक्षणाची गुणवत्ता मूल्यांकन करणे.

६. शिक्षकांसाठी तंत्रज्ञान

• शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण: शिक्षकांना तंत्रज्ञानाच्या वापराच्या शिक्षणाचे प्रशिक्षण देणे. त्यांना डिजिटल टूल्सचा उपयोग करण्यास प्रोत्साहित करणे.
• सहयोग आणि सामायिकरण: शिक्षकांसाठी सहयोगी प्लॅटफॉर्म्स तयार करणे, जिथे ते आपले अनुभव आणि तंत्रज्ञानाची माहिती शेअर करू शकतात.

७. सोशल लर्निंग (Social Learning)

• ऑनलाइन समुदाय: विद्यार्थी आणि शिक्षकांसाठी ऑनलाइन समुदाय तयार करणे, जिथे ते एकमेकांशी संवाद साधू शकतात आणि शिकू शकतात.
• संवर्धन कार्यक्रम: विविध संवर्धन कार्यक्रम आणि वर्कशॉप्स आयोजित करणे, जिथे विद्यार्थी आणि शिक्षक एकत्र येऊन नवीन तंत्रज्ञान शिकू शकतात.

८. विविध भाषांमध्ये शिक्षण सामग्री

• भाषांची विविधता: शिक्षण सामग्री विविध भाषांमध्ये उपलब्ध करून देणे, ज्यामुळे अधिक विद्यार्थी त्यांच्या मातृभाषेत शिकू शकतील.
• अनुवाद आणि भाषा शिक्षण: अनुवाद सेवा आणि भाषा शिक्षणाचे कार्यक्रम विकसित करणे.

Ed-tech क्षेत्रात अजून खूप काम होऊ शकते. नवीन तंत्रज्ञानांचा वापर, शिक्षणाच्या विविधतेची वाढ, आणि विद्यार्थ्यांच्या गरजेनुसार वैयक्तिक शिक्षण योजना तयार करणे हे काही मुख्य उपाय आहेत. यामुळे शिक्षण अधिक सुलभ, आकर्षक, आणि प्रभावी बनवता येईल.